İnovasyon
üzerine çok sayıda tartışma yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Sanayi
toplumundan bilgi toplumuna geçiş ile inovasyon ekonomik itici güç olarak önem
kazanmış buna bağlı olarak farklı disiplinlerden birçok araştırmacının ilgi
odağı olmuştur (Resim 1). Bu kişiler
inovasyon terimine açıklık getirmeye çalışmışlar ancak farklı
disiplinlerden olmaları net bir tanımın
ortaya çıkmasını güçleştirmiştir. Bu tanım tasarımcı için başka, sosyolog,
mühendis, ekonomist için başkadır. Herkesin ortak buluştuğu nokta ise
inovasyonda ekonomik, sosyal ve psikolojik faktörlerin etkili olduğu
yönündedir.
 |
| Resim 1: İnovasyon |
Psikoloji
yönünden inovasyon kişisel bazda değerlendirilmekte hangi psikolojideki
insanların daha yaratıcı olduğunu açıklamaya çalışılmaktadır. Yeni fikirlerin
oluşmasında özgüven, başarı tutkusu, risk alabilme cesareti gibi psikolojik
özellikler değerlendirilmektedir. Yeni fikirlerin oluşmasına daha geniş bir
açıdan bakan toplumbilimsel yaklaşım inovasyonu etkileyen etnik ve kültürel
değerlerin üzerinde durmaktadır. Kişisel yeteneklerin oluşmasında sosyal çevre
göz ardı edilemeyecek bir öneme sahiptir. Son olarak ekonomik boyut inovasyonu
etkileyen en önemli faktördür. İnovasyonun birçoğu ekonomik ihtiyaçlar ve rekabetten
doğmaktadır.
Girişimciler
yerel, bölgesel ve ulusal ekonominin gelişmesinde baş aktörlerdir. Yeni
fikirler üreterek mevcut durumu değiştirmekte veya değişimi hızlandırmakta,
rekabet ortamı oluşturarak kaliteli ve çeşitli ürünlerin meydana gelmesini
sağlamakta, yeni istihdam alanları sağlayarak bölgesel ekonomiye katkıda
bulunmaktadırlar.
Oluşan
rekabet ortamında ayakta kalabilmek için firmalar, inovatif fikirleri ilk
olarak bulmaya çalışmaktadırlar.
Bölgesel bazda çalışmak firmalara müşterilerin ihtiyaçlarını hızlı bir
şekilde görebilme ve karşılayabilme, yeni gelişmeleri daha yakından takip
edebilme imkânı sağlamaktadır. Küresel bazda çalışan büyük firmalar da daha
çevik ve inovatif olma adına gruplaşma yoluna gitmektedirler. Bölgesel firmalar
kendilerini geliştirebilmek için yerel bölgedeki enstitü, firmalar ve yönetim
ile beraber çalışmakta, yerel ürünlere meyletmektedirler. Sonuç olarak bu
meyletme bölgenin kalkınmasına çok büyük katkı sağlamaktadır. Küçük işletmeler
bölgesel kalkınmada lokomotif görevi görmekte, bu yüzden gelişmesi gereken
bölgelerde inovasyona ağırlık verilmesi gerekmektedir.
Burada
göze çarpan bir diğer nokta inovasyonun sadece ar-ge veya mühendislik
aşamasında geçerli olduğu şeklindeki dar görüştür. Tasarım, endüstri ürünlerine
kozmetik ve estetik özellik veren bir yan ürün olarak görülmekte, inovasyonda
temel bir faktör olarak görülmemektedir.
Tasarımım bu özelliği vardır ama sadece bununla sınırlı değildir. Grafik
ve moda gibi alanlarda inovasyonun kalbini oluşturmaktadır. Bir ürünün müşterinin ihtiyacına cevap
vermesi için teknoloji gereklidir.
Tasarım ise o ürünün
müşteriye daha hoş ve çekici gelmesini sağlar. Örneğin Apple firmasının sahip
olduğu potansiyel teknolojik yeniliğin insanlar için tek başına yeterli
olmadığının ispatıdır (Resim 2). KOBİ dediğimiz ve ar-ge yeteneği olmayan küçük
işletmeler rekabetlerinde sadece tasarım üzerine inovasyonlar yapmakta ve bu
şekilde ayakta kalmaya çalışmaktadırlar. Yeni tartışmalar tasarımın gelecekte
ar-ge ve mühendislik çalışmalarının her aşamasını yönlendirecek etkisinin ön
plana çıkarılması üzerinedir. |
| Resim 2: Apple firmasının teknoloji ve tasarımı birleştiren ürünleri |
“İnovasyon
konusundaki yeni çalışmalar ise bu kavramının teknik yenilik ve Ar-Ge ile
sınırlı geleneksel tanımını geçersiz kılarak, başarılı inovasyonu mevcut ve
potansiyel kullanıcı ihtiyaçları,
pazar fırsatları ile firmaların organizasyon, pazarlama, tasarım, geliştirme ve
imalat yetenekleri arasındaki kurulan yenilikçi ilişki olarak
değerlendirmektedir.” (ER, 2006)
Bu yazımda sizlere inovasyon hakkında genel bir bakış açısı kazandırmak istedim. Sonraki yazım inovasyonun kategorileri üzerine olacak.
