İnovasyon Üzerine Düşünceler

İnovasyon üzerine çok sayıda tartışma yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş ile inovasyon ekonomik itici güç olarak önem kazanmış buna bağlı olarak farklı disiplinlerden birçok araştırmacının ilgi odağı olmuştur (Resim 1). Bu kişiler  inovasyon terimine açıklık getirmeye çalışmışlar ancak farklı disiplinlerden olmaları net bir  tanımın ortaya çıkmasını güçleştirmiştir. Bu tanım tasarımcı için başka, sosyolog, mühendis, ekonomist için başkadır. Herkesin ortak buluştuğu nokta ise inovasyonda ekonomik, sosyal ve psikolojik faktörlerin etkili olduğu yönündedir.

Resim 1: İnovasyon

Psikoloji yönünden inovasyon kişisel bazda değerlendirilmekte hangi psikolojideki insanların daha yaratıcı olduğunu açıklamaya çalışılmaktadır. Yeni fikirlerin oluşmasında özgüven, başarı tutkusu, risk alabilme cesareti gibi psikolojik özellikler değerlendirilmektedir. Yeni fikirlerin oluşmasına daha geniş bir açıdan bakan toplumbilimsel yaklaşım inovasyonu etkileyen etnik ve kültürel değerlerin üzerinde durmaktadır. Kişisel yeteneklerin oluşmasında sosyal çevre göz ardı edilemeyecek bir öneme sahiptir. Son olarak ekonomik boyut inovasyonu etkileyen en önemli faktördür. İnovasyonun birçoğu ekonomik ihtiyaçlar ve rekabetten doğmaktadır.

Girişimciler yerel, bölgesel ve ulusal ekonominin gelişmesinde baş aktörlerdir. Yeni fikirler üreterek mevcut durumu değiştirmekte veya değişimi hızlandırmakta, rekabet ortamı oluşturarak kaliteli ve çeşitli ürünlerin meydana gelmesini sağlamakta, yeni istihdam alanları sağlayarak bölgesel ekonomiye katkıda bulunmaktadırlar.

Oluşan rekabet ortamında ayakta kalabilmek için firmalar, inovatif fikirleri ilk olarak bulmaya çalışmaktadırlar.  Bölgesel bazda çalışmak firmalara müşterilerin ihtiyaçlarını hızlı bir şekilde görebilme ve karşılayabilme, yeni gelişmeleri daha yakından takip edebilme imkânı sağlamaktadır. Küresel bazda çalışan büyük firmalar da daha çevik ve inovatif olma adına gruplaşma yoluna gitmektedirler. Bölgesel firmalar kendilerini geliştirebilmek için yerel bölgedeki enstitü, firmalar ve yönetim ile beraber çalışmakta, yerel ürünlere meyletmektedirler. Sonuç olarak bu meyletme bölgenin kalkınmasına çok büyük katkı sağlamaktadır. Küçük işletmeler bölgesel kalkınmada lokomotif görevi görmekte, bu yüzden gelişmesi gereken bölgelerde inovasyona ağırlık verilmesi gerekmektedir.

Burada göze çarpan bir diğer nokta inovasyonun sadece ar-ge veya mühendislik aşamasında geçerli olduğu şeklindeki dar görüştür. Tasarım, endüstri ürünlerine kozmetik ve estetik özellik veren bir yan ürün olarak görülmekte, inovasyonda temel bir faktör olarak görülmemektedir.  Tasarımım bu özelliği vardır ama sadece bununla sınırlı değildir. Grafik ve moda gibi alanlarda inovasyonun kalbini oluşturmaktadır.  Bir ürünün müşterinin ihtiyacına cevap vermesi için teknoloji gereklidir.

    Tasarım ise o ürünün müşteriye daha hoş ve çekici gelmesini sağlar. Örneğin Apple firmasının sahip olduğu potansiyel teknolojik yeniliğin insanlar için tek başına yeterli olmadığının ispatıdır (Resim 2). KOBİ dediğimiz ve ar-ge yeteneği olmayan küçük işletmeler rekabetlerinde sadece tasarım üzerine inovasyonlar yapmakta ve bu şekilde ayakta kalmaya çalışmaktadırlar. Yeni tartışmalar tasarımın gelecekte ar-ge ve mühendislik çalışmalarının her aşamasını yönlendirecek etkisinin ön plana çıkarılması üzerinedir.

Resim 2:  Apple firmasının teknoloji ve tasarımı birleştiren ürünleri 

“İnovasyon konusundaki yeni çalışmalar ise bu kavramının teknik yenilik ve Ar-Ge ile sınırlı geleneksel tanımını geçersiz kılarak, başarılı inovasyonu mevcut ve potansiyel kullanıcı ihtiyaçları, pazar fırsatları ile firmaların organizasyon, pazarlama, tasarım, geliştirme ve imalat yetenekleri arasındaki kurulan yenilikçi ilişki olarak değerlendirmektedir.”  (ER, 2006)

       Bu yazımda sizlere inovasyon hakkında genel bir bakış açısı kazandırmak istedim. Sonraki yazım inovasyonun kategorileri üzerine olacak.